Overgenomen van de weblog ‘MetroindeBijlmer’, januari 2010

In alle verkiezings-programma’s komt de vernieuwing van de Bijlmerdreef nauwelijks aan de orde. Die is blijkbaar geslaagd. En ook in het politieke debat van de afgelopen jaren werd, zover wij weten, nooit gevraagd om een grondige evaluatie van wat die vernieuwingsplannen ons precies gebracht heeft, behalve een architectuurprijs en vogelaar-wijken.
Maar als je door de West Kruiskade van Rotterdam loopt, of door de Utrechtsestraat in Amsterdam, of de Haarlemmerstraat/dijk, of het Van der Helstplein en omgeving, dan weet je dat met ontwikkeling van de Bijlmerdreef een grote kans gemist is.

De dreef is nu niet veel meer dan een krakkemikkige verbinding tussen twee winkelcentra met een zeer beperkt assortiment. Je mist er bijna alles wat genoemde routes zo leuk maakt: de vele, diverse restaurants en groenten-winkels, de boetiekwinkels, de galeries, de speciaal-zaken, de fiets- en skeelerwinkel met schaatsen enz. De Bijlmerdreef is de wereld van nassi, bami, surinaamse broodjes, overdekte hangplekken, kappers, haarstukken, goedkope schoenen, spijkerbroeken en nog meer armoedecultuur. Daar is op zich niks mee, maar als je van de Bijlmer een ‘grootstedelijk gebied’ wil maken, de immer beleden droom van de vernieuwers, dan mag je meer verwachten.
Hier wreekt zich het uitgangspunt van de vernieuwing: we bedenken per gebiedje een leuk plannetje en vragen eerst de markt wat die ervan vindt. Later proberen we de boel weer aan elkaar te knopen.

Er werd dus niet gewerkt aan een concept voor de Bijlmerdreef, zoals in de jaren ’80 toen Koolhaas en DRO, in afgezwakte vorm, voorstelden de dreef om te bouwen tot zoiets als Bijlmer Arena nu is, maar dan nog stedelijker, met: drive-in autobedrijven, autowas-bedrijven, Villa Bijlmerdreef, andere megastores,  Pathé Gooiseweg, kantoren, restaurants, en cafeetjes.
Dit plan behoefde een halfhoge weg, zodat je met de auto zo naar binnen kon.
De vernieuwing had er niks mee. De Bijlmer moest gezellig worden, dus dreef omlaag,  de Bijlmer verdiende een menselijke maat, dus fijne woonbuurtjes aan de dreef. Een Gulden Kruis, een nieuw Geinwijk, een nieuw Gerenstein, Vogeltjeswei en waar de dreef hoog moest blijven: blokken appartementen, twee woontorens en kantoren zoals dat van het Stadsdeel. En als het kon, stopte je ergens een winkel in, een kantoor of een dansstudio.

Maar het is dus niks die Bijlmerdreef. In het oosten begin je rechts met een blokje woningen van nieuw Grunder, dan een sloot, dan een enorm gebouw, dat zich niet aan de Bijlmerdreef opent, en links heb je wat groene taluds zonder deugdelijk voetpad. En verder ga je, via rotondes, die de dreef hinderlijk doorbreken, langs een winkelrijtje zonder uitstraling, langs degelijke gevels, en nooit is er een doorgaande fiets- en wandelroute, helemaal geen fietsroute zelfs. Lopend moet je bijvoorbeeld bij Ganzenhoef omhoog, weer omlaag, en bij de Gooiseweg zit je vast, net zoals aan de overkant. Daar moet je via Vogeltjeswei ofwel om, of via een brug zonder voetpad verder naar het trottoir naast het Stadsdeelkantoor, dat zich aan die kant volledig van het straatgebeuren heeft afgeschermd.

De Bijlmerdreef had zonder route en ruimte doorbrekende rotondes gemoeten en vanaf de Gooiseweg geen afslagen naar de dreef. Misschien had men die weg wel moeten omleggen, zoals Bhalotra ooit voorstelde en meteen werd uitgelachen. Desondanks: weg met dat viaduct.
Men had moeten investeren in een prachtige, doorgaande winkelpromenade. En het Stadsdeel had  een ontwikkelingsmaatschappij moeten oprichten, zoals Amsterdam ooit deed voor de Haarlemmerstraat, de Zeedijk en laatstelijk voor de Wallen, die zorgde voor goedkope panden, zodat er ruimte kwam voor velerlei speciaalzaken en horeca-gelegenheden. Een kleine, leuke handel begint tenslotte met een lage huur, zoals geheel Amsterdam bewijst. Hoge winkelhuren zoals op de Poort genereren alleen Kalverstraat-winkels.

En zo’n dreef had er ook voor gezorgd, dat het Anton de Komplein niet een armoedig sluitstuk is van de Poort, maar een volwaardige entree vanuit de Bijlmer, zoals overigens ooit de bedoeling was. En heel misschien had men de oude Bijlmer gewoon zijn gang moeten laten gaan, met waar nodig stevige controle en kleine ingrepen, want zonder groei van binnenuit, en zonder goedkope panden, die ontstaan als iets geen functie meer heeft, blijf je overgeleverd aan plannen, die elke ontwikkeling afbreken. Ze beginnen simpelweg met iets nieuws, waar de nieuwe ideologie en de markt in gelooft.

Op foto’s, van boven naar beneden: de oude Bijlmerdreef, gezien vanaf de Garstkamp, aflopend naar metrobaan Ganzenhoef; twee kapperszaken aan de nieuwe Bijlmerdreef, bij nieuw Geinwijk en Vogeltjeswijk; dichtgemetselde gevel kant Bijlmerdreef van het Stadsdeelkantoor.