De Bijlmer viert vanaf 25 november jl. een jaar feest, tot en met 25 november 2018 als het officieel 50 jaar geleden is, dat KVP-wethouder Elsenburg aan de katholieke familie Copray de sleutels van hun nieuwe 6-kamerwoning op Hoogoord overhandigde. Vanaf dat moment waren zij de eerste bewoners. Het feestjaar moet gezien worden als een lang gerekte promospot, waarbij voor allerlei festiviteiten vooral een beroep wordt gedaan op bewoners-initiatieven, want veel jubileumgeld is er niet. De Bijlmer cq bestuur Zuidoost droomt van een mooie toekomst als de Nederlandse evenknie van de oude wijk Brooklyn in New York, waar vanouds geschoolde arbeiders en kleine middenstanders woonden, maar sinds een aantal jaren hot is ofwel gegentrificeerd wordt. Oud en arm maakt nu plaats voor hip en modern, maar nog niet zo rijk om zich in Manhattan te kunnen vestigen. Van Bims ( Sranan voor Bijlmer) naar Brooklyn heet opeens de leus te zijn.
Als eerbetoon aan de eerste bewoners organiseerde het Bijlmer Museum een lunch voor hen in de oude collectieve ruimte Grubbehoeve (sinds 1974) waar ook het Bijlmer Museum zijn expo-zaal heeft. In de bijlage bij dit bericht vindt u daarover een verslag. Oprichter van het museum en organisator van de lunch, Henno Eggenkamp, hield bij deze lunch onderstaande toespraak.
“De Bijlmer had in 1969 : 7767 inwoners. In 1976, na bouw Groenhoven en Gouden Leeuw: 41.601. In 2017 was er nog een bewoner die vanaf 1968 op hetzelfde woonadres in de Bijlmer woonde. Hoe groot de verhuis bereidheid was toont ook het cijfer uit 1994, toen de sloop startte. In dat jaar waren er nog maar 1.446 huishoudens die langer dan 5 jaar op hetzelfde adres woonden. De Bijlmer had toen 51.585 bewoners, Zuidoost als geheel 88.461. Elk jaar verhuisde zo’n 30% van de bewoners. Ze trokken naar een andere woning in Zuidoost, naar Amsterdam, en verder weg.
In 1991 had de Bijlmer net voor het sloopbesluit het hoogste aantal inwoners: 54.354 tegen 91.084 in Zuidoost. Daarna werd het minder: 44.052 in 2005, het laagterecord. In 2015 is het aantal 51.241, nog altijd lager dan in ‘91, tegen 86.057 in Zuidoost. Van die 86.057 zijn er 26.010 van Surinaamse origine, zo’n 31% van het totaal, ruim 70% daarvan in de Bijlmer. Surinamers worden ook gerekend bij de niet westerse allochtoon: in Zuidoost zo’n 64%, in de Bijlmer een 70% (was 78% in 2004). In Amsterdam gemiddeld liep het percentage niet westerse allochtoon terug van 39,5% in 2004 naar 34,8 in 2015. Paar redenen: minder geboortes, meer allochtonen die door geboorte autochtoon worden. Ondertussen stijgt het aantal mensen met een (deels) niet-westerse afkomst nog altijd. Ze worden nu dus als Nederlander geteld.
In 1992 had de Bijlmer 23.568 woningen, in 2015: 23.864. In 2015 was 25,4% van het aantal woningen een koopwoning, ofwel ruim 6.000. Ooit waren dat zo’n 1500 woningen max: Gouden Leeuw, Groenhoven en Geerdinkhof. Ook omhoog ging de woonduur, het gemiddelde van het aantal jaren dat men in de Bijlmer bleef wonen: van 5,8 jaren in 2004 naar 7,45 jaren in 2015, terwijl het in geheel zuidoost steeg naar 8,8 en het Amsterdams gemiddelde in 2015 uit kwam op 8,6
Sommigen mensen worden mede door het succes van Kleiburg (met z’n 20% huisjesmelkers) zo enthousiast over de toekomst van de Bijlmer dat er vandaag een talkshow wordt gehouden met als leuze: van de Bims (Bijlmer) naar Booklyn, het laatste gentrificatie succes van New York. Voorlopig geloven we daar niet in, hoewel de huizen in de Bijlmer het goedkoopst zijn in geheel Amsterdam, sinds kort net meer dan 2.000 de m2, tegen al snel 4-6.000 de vierkante meter in de Pijp en ook in Oost. Kleine nieuwbouwappartementen in Diemen Zuid, aan de overkant van het gesloopte Egeldonk en Eeftink zijn minstens 2 x zo duur als de laagbouw woningen, die in 2016-2017 op het terrein van die flatgebouwen verzameld zijn onder de naam Emerald, een buurtje dat onlangs een architectuurprijs won. De woningen in de Bijlmer zijn bovendien groter, en hebben voor- en achtertuin. De WOZ waarde in Zuidoost is 143, in Noord 189 en in het centrum 354.
Een andere reden om nog niet in Brooklyn te geloven is het ontbreken van leegstand, de blijvende overvloed aan sociale huurwoningen die niet de markt opmogen, het gebrek aan schattige, knusse en (romantisch) historische panden voor weinig, het overgrote tekort aan goedkope schuren, loodsen, werkplaatsen, en winkeltjes, die dienst kunnen doen voor hippe horeca, startende bedrijfjes etc. en het dus bijna totaal ontbreken van zogenaamde hippe voorzieningen.
In de Bijlmer is bovendien weinig te doen en het is met de rest van Zuidoost nog altijd het armste stadsdeel van Amsterdam. Was het gemiddelde besteedbaar inkomen van een Amsterdammer 24.100,– in 2015, in Zuidoost was 17.900. Of anders gezegd: in Zuidoost is het gestandaardiseerde inkomen ten aanzien van Nederland als geheel: 80-81%, terwijl dat in het een na armste stadsdeel Noord zo’n 86% is. We hebben ook het minste aantal motorvoertuigen per bewoner.
Zuidoost/ Bijlmer beschikt ook over verreweg het grootste aantal eenouder gezinnen in Amsterdam, 17,7% in 2013. We hebben met Nieuw West in Zuidoost ook de hoogste jeugdwerkloosheid en scoren het meest op aan drugs gerelateerde misdrijven.
Maar verder is de Bijlmer een heel gewoon stadsdeel geworden. Het getto aangezicht is geheel verdwenen, zoals overal in Amsterdam en de rest van Nederland, met dank aan onder meer een succesvol drugsbeleid. De geregistreerde criminaliteit daalt over de hele linie.
Het is er ruim en groen en lekker kosmopoliet. En zoek je Brooklyn, wacht dan de ontwikkelingen af in het gebied tussen het Johan Cruyff Stadion en het AMC.”
BijlmerMuseum 