BijlmerMuseum

Onze museale collectie is verrijkt met een theeblikje van woningstichting Rochdale, ons via een omweg welwillend ter beschikking gesteld door de directie van deze voormalige wbv, die naar wij vrezen niet meer beschikt over de dubbelbus die op het blikje staat afgebeeld. Tekstregel op blik: wonen op maat

De blog Creative Cities, gerund door Evert Verhagen, oud bewoner Bijlmer en dé ambtenaar achter Westerpark,  publiceerde een blog over Majora Carter die als bewoonster van deze New Yorkse favella de Bronx weer op de kaart wist te zetten.

Een aantal kilometers ten zuidoost van London ligt Milton Keynes, meer dan 200.000 inwoners met een groeiverwachting tot 400.000: een enorm uitgestrekte parkstad van rechthoeken met allerlei typen huizen, voorzieningen en parken, begrensd door autowegen. Een plat gelegde Bijlmer zonder garages, verhoogde wegen, geknikte galerijflats en hoven, maar net zoals de Bijlmer bedoeld om ( in de jaren ’60 ) de grote stad, Amsterdam dan wel London, van zijn teveel aan mensen te ontdoen en te huisvesten in de meest idealistische omstandigheden die planogen, stedebouwers, architecten, ambtenaren en politici zich in de jaren ’60 konden bedenken, zich daarbij baserend op de principes van het nieuwe bouwen. Echter niet de hoogte in, het toppunt van moderniteit in die jaren ’60 van wederopbouw en idealisme, maar plat naar de oudere tuinstad-ideeën van Ebenezer Howard, die ze rond 1900 in Engeland ontwikkelde.

Milton Keynes is een verzameling van Almere, Kattenbroek, Holendrecht, het Gein, nieuwbouw Diemen Zuid en Oostpoort, maar dan in een strak grid, en schoon op z’n Zwitsers aangeharkt, zo leren ons de foto’s op Google. En sinds kort is er ook hoogbouw, want men bedacht: we hebben landmarks nodig, verschil in hoogte, stedelijkheid. Men bewandelt dus een soort omgekeerde weg als de Bijlmer, waar hoogbouw plaats moest maken voor laag, al wordt er in Milton Keynes niet gesloopt. Het is natuurlijk ook een fantastische plek. Je kan er overdekt dansen in de kilometer lange shopping hall, bomen worden gesnoeid om de mensen een veilige rit door de parken te bieden en er rijdt zelfs een busje rond die rondslingerende supermarkt-karretjes inlaadt. Alles wat openbaar is, lijkt te zijn ingeperkt door de gemeentelijke ambtenaren en de winkel-ondernemers. Zo werd ook de oude, geplande en jaren functionerende openbare ruimte in de shopping mall,  waar de straten gewoon in door liepen, meteen afgesloten toen de overheid het gebouw verkocht aan een private investeerder. De bewoners van Milton Keynes lijken te zijn opgesloten in het idee van geld en veiligheid voortbrengende controle, hoewel er in ook mannen zijn, die zich op een parkeerplaats met hun opgefokte auto verzamelen en vol trots hun motorkap open zetten, lichtjes in en buiten de auto laten branden en natuurlijk een prima geluidsinstallatie aan boord hebben. Zij pikken hun eigen ruimte in.

Het verhaal wordt verteld in een docu die de Belg Ingo Baltes regisseerde en die vanavond in De Zwijger werd vertoond. Een docu, die vooral inzoomt op de leegte en verlatenheid in Milton Keynes, maar de stad krijg je nauwelijks in zijn volle glorie te aanschouwen. De beelden hadden overal geschoten kunnen worden, in een willekeurige buitenwijk voor de burgerman, waar men nauwelijks op straat komt, zich verstopt in zijn auto, achter een carport, en de buitenruimte het speelgebied laat zijn van ambtenaren en politici, die net zoals projectontwikkelaars vaak alleen geloven in netheid en orde. Het lijkt erop dat de burger ook niet anders meer wil. Verzorging is wel zo prettig. Zelfontplooiing en samen een buurt opbouwen, de ideële uitgangspunten van het Nieuwe Bouwen, lijken in al die nieuwbouw wijken allang overboord te zijn gekieperd, en het is ook waar: slechts weinigen deelden voor langer dan even de dromen van de oude bouwers.

De Bijlmer trof eenzelfde lot. Gelukkig hebben we nog de hangmannen en aso-bewoners. In Milton Keynes lijkt vooral de import Amstelvener te wonen.

En als we het hier in de Bijlmer nog leuker willen hebben, gewoon omdat we onszelf willen vermaken en er beter van willen worden, dan moeten we ruimte inpikken, ons organiseren, en de overheid dwingen niet lager te investeren in dure gebouwen en immense voorzieningen, zoals bijv. CEC en het Arena-gebied, maar ook No Limit om nog een voorbeeld te noemen, maar in goedkoop, leuk, bereikbaar, laagdrempelig, gevarieerd, kleinschalig. En overheid: initieer met zachte hand, dat mensen muzikanten of geluidsinstallaties naar parken en pleinen nemen om een dansje te doen. En help mensen met het scheppen van prachtige, telkens andere tuinen in het groen dat de huizen en flatblokken omringt. En maak stadslandbouw mogelijk.

Meer info Milton Keynes